Làn sóng rút vốn đầu tư khỏi Trung Quốc

Nhận định về vị thế của Việt Nam trong bối cảnh hiện tại, ông Hirai Shinji – Trưởng Đại diện Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, JETRO đã thực hiện một cuộc khảo sát về hoạt động quốc tế của các công ty Nhật Bản. Kết quả khảo sát cho thấy, đối với các doanh nghiệp (DN) hiện có cơ sở ở nước ngoài và đang có kế hoạch mở rộng hoạt động hơn nữa, tỷ lệ các công ty lựa chọn Trung Quốc là 48,1%.

Kết quả này cho thấy, đây là lần đầu tiên Trung Quốc có tỷ lệ dưới 50%, là một mức giảm đáng kể so với năm trước (55,4%). Việt Nam đứng thứ hai với 41%, lần đầu tiên vượt 40%. Chênh lệch giữa Việt Nam và Trung Quốc thu hẹp xuống còn 7,1% từ mức 19,9% của năm trước. Điều này lại cho thấy, về việc mở rộng đầu tư quốc tế đối với DN Nhật Bản, Trung Quốc đang suy giảm vị thế, trong khi Việt Nam đang trên đà bắt kịp.

Dẫn thông tin từ cuộc khảo sát, ông Hirai Shinji cho biết thêm, khi xét về tái cấu trúc chuỗi cung ứng, trong số tất cả các công ty tham gia khảo sát, tổng cộng 170 nguồn cung ứng đã được chuyển đổi (bao gồm chuyển đổi một phần và có kế hoạch chuyển đổi) trước tác động của bảo hộ thương mại. Về nguồn cung sau khi chuyển đổi, tỷ lệ DN trả lời “Việt Nam” và “Thái Lan” lần lượt là 24,1% và 13,5%. Nhìn vào các mô hình tái cơ cấu chính của nguồn cung, đứng đầu là chuyển đổi từ Trung Quốc sang Việt Nam chiếm 22,4%, tiếp theo là chuyển đổi từ Trung Quốc sang Thái Lan với 8,2%.

“Những con số trên cho thấy, vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trong mắt nhà đầu tư nước ngoài khi lựa chọn địa điểm đầu tư sản xuất, đặc biệt là đối với các DN Nhật Bản. Việt Nam đã chứng minh là điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ cơ sở hạ tầng và tiêu chuẩn sống ngày càng được nâng cao. Mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, Việt Nam được kỳ vọng vẫn sẽ là thị trường kinh doanh đầy tiềm năng” - ông Hirai Shinji nói.

Doanh nghiệp Việt cần được hỗ trợ tiếp cận công nghệ sản xuất tiên tiến nhằm đón đầu hiệu quả dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ảnh minh họa

Cơ hội đón đầu cho doanh nghiệp Việt

Nhìn chung, làn sóng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu càng được thể hiện mạnh mẽ hơn bao giờ hết dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19 và Việt Nam đang nổi lên như một ứng cử viên hàng đầu về địa điểm đầu tư. Điều này có được nhờ nền kinh tế luôn vận động không ngừng, nhiều chính sách thu hút vốn đầu tư linh hoạt, cùng với các hiệp định thương mại được ký kết gần đây. Theo báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu mới được công bố của Oxford Economics, Việt Nam có triển vọng phục hồi kinh tế là tươi sáng nhất và là nền kinh tế duy nhất ở khu vực đạt mức tăng trưởng dương trong năm 2020 tại khu vực Đông Nam Á.

Tuy nhiên, các DN Việt Nam cũng đang đối mặt với không ít thách thức trước xu hướng này. Để tận dụng cơ hội từ xu hướng thiết lập và mở rộng nhà máy tại Việt Nam của các tập đoàn quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, ông Hirai Shinji cho rằng, các nhà sản xuất Việt Nam cần nâng cao lợi thế cạnh tranh bằng việc cập nhật máy móc, công nghệ mới, tăng năng suất, giảm tiêu hao, nâng cao trình độ nhân viên.

Việt Nam sẽ đối mặt với thực tế là nhiều ngành nghề sẽ gặp phải khó khăn, thách thức trước xu hướng đa dạng hóa cơ sở sản xuất của các công ty nước ngoài. Cụ thể như ngành chế tạo, dù tỷ lệ thu mua nội địa của Việt Nam từ sau năm 2010 dần có sự gia tăng, nhưng nếu nói tỷ lệ gia tăng cao những năm gần đây thì chưa, bởi so với các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia… khoảng cách vẫn chưa được rút ngắn.

Theo ông Hirai Shinji, việc tạo điều kiện, tạo cơ hội giúp các DN hoạt động ở lĩnh vực công nghiệp sản xuất và công nghiệp hỗ trợ tiếp cận thiết bị máy móc tiên tiến, cập nhật công nghệ kinh doanh thông minh, khám phá các giải pháp gia công kim loại hiệu quả, cũng như các giải pháp để nâng cấp sản xuất, gia tăng giá trị sản phẩm; hoặc giúp kết nối, gặp gỡ trực tiếp, tìm kiếm đối tác hợp tác kinh doanh ở lĩnh vực này trong tương lai… là rất cần thiết để đón đầu xu hướng này theo hướng hiệu quả nhất./.